Spożycie mięsa na świecie wzrasta od dziesięcioleci; wzrosło niemal dwukrotnie w latach 1961-2011 (National Geographics. 2011). Produkcja mięsa wymaga zużycia ogromnych ilości energii i wody, dlatego wyroby mięsne są bardzo „nieefektywnym” pożywieniem.
Według komisji EAT-Lancet 2019 ds. zdrowej diety przestawienie się na żywność opartą na roślinach, obejmującą rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, owoce, warzywa, orzechy i nasiona, oraz zmniejszenie spożycia żywności pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza czerwonego mięsa i jego przetworów, pomoże zapewnić rosnącej populacji Ziemi pożywną i zrównoważoną dietę. Kolejnym mądrym posunięciem jest wyeliminowanie lub ograniczenie spożycia oczyszczonych zbóż i produktów z dodatkiem cukru.
22 kwietnia obchodzimy Dzień Ziemi. Z myślą o całej planecie i własnym zdrowiu możesz:
• Zmniejszyć spożycie mięsa
• Unikać wysoko przetworzonej żywności
• Wybierać pożywne pokarmy
• Zachować umiar - nie objadać się
• Oprzeć swoją dietę na produktach sezonowych
• Ograniczyć marnowanie żywności
• Pić wodę z kranu
• Ograniczyć wyjazdy na zakupy
Przyjrzyjmy się bliżej tym zaleceniom!
Zmniejszenie spożycia mięsa
Produkcja żywności odpowiada za jedną czwartą światowej emisji gazów cieplarnianych.
Mięso jest dobrym źródłem białka. Jednak badania dobitnie wskazują, że żywność pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza czerwone mięso, takie jak wołowina, ma większy ślad węglowy i wodny niż żywność roślinna (Poore i in. 2018).
Pomyślmy - uprawiamy rośliny na paszę dla zwierząt. Byłoby lepiej, gdybyśmy sami jedli produkty pochodzenia roślinnego zamiast korzystać z pośredników (czyli zwierząt).
Krótko mówiąc: jedz więcej białka roślinnego, na przykład roślin strączkowych, orzechów i nasion.
W dłuższej perspektywie czasu możesz na tym zaoszczędzić.
Tabela 1. Emisja gazów cieplarnianych/kg produktu spożywczego (kg CO2e/kg produktu)
| Produkt | CO2e |
| Wołowina | 60 (rasa mięsna) 24 (rasa mleczna) |
| Jagnięcina i baranina | 24 |
| Drób | 6 |
| Ryby | 5 (hodowlane) 3(dziko poławiane) |
| Ser | 21 |
| Jaja | 4,5 |
| Mleko krowie | 3 |
| Napój sojowy | 0,9 |
| Groch | 0,9 |
| Jabłka | 0,4 |
| Warzywa korzeniowe | 0,4 |
Unikanie wysoko przetworzonej żywności
Produkt spożywczy, który przeszedł wiele etapów produkcji, z wykorzystaniem wielu składników dostarczanych z różnych stron świata, ma wyższy ślad węglowy niż żywność nisko przetworzona. Zazwyczaj wysoko przetworzone produkty zawierają wiele niepotrzebnych substancji wypełniających, które nie mają żadnych wartości odżywczych, za to dostarczają dużo niezdrowych tłuszczów, cukru i soli. To kiepski wybór dla planety, a także dla twojego organizmu.
Podsumowując: wybieraj żywność nisko przetworzoną zamiast wysoko przetworzonej.
Wybieranie pożywnych pokarmów
Kupując artykuły spożywcze, wybieraj produkty jak najmniej przetworzone.
Zaopatrz się w produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, rośliny strączkowe, orzechy i nasiona.
Jeśli wybierzesz „puste kalorie”, czyli wysokokaloryczne napoje gazowane, chipsy, ciastka i inne słodycze, które nie dostarczają cennych składników odżywczych, marnujesz zasoby, które mogłyby zostać wykorzystane do produkcji żywności naprawdę odżywiającej organizm. Oczywiście, od czasu do czasu możesz sięgać po tego rodzaju produkty - ale nie codziennie, jeśli chcesz zadbać o siebie i otaczającą Cię przyrodę.
Zachowanie umiaru
Wiele osób ogranicza ilość spożywanej żywności, mając na uwadze swoje zdrowie i sylwetkę. Raczej nie myślą o tym, że jedzenie spożywane w nadmiarze oznacza nie tylko dodatkowe kalorie, ale także zmarnowane zasoby!
W 1961 r. średnie spożycie kalorii w skali globalnej wynosiło 2200 kcal dziennie. W 2011 r. wzrosło do 2900 kcal – o 700 kcal więcej! (National Geographics, 2011)
Produkowanie żywności, której tak naprawdę nie potrzebujemy do przetrwania i zachowania zdrowia, to marnowanie zasobów Ziemi.
Gdy pomijamy posiłki, a potem dopada nas wilczy głód, często nakładamy na talerz za dużo. Dlatego dobrym pomysłem między głównymi posiłkami są zdrowe przekąski o wysokiej zawartości białka i błonnika, bo ułatwiają zmniejszenie wielkości porcji zjadanych potem na obiad i kolację. Dzięki temu spożyjemy mniej jedzenia i kalorii.
Zdrowe przekąski mogą także ograniczyć apetyt na niezdrowe, takie jak tabliczka czekolady lub ciastka. Dlatego wybieraj przekąski ze zrównoważonych źródeł, na przykład wartościowe produkty wegetariańskie lub wegańskie.
Jedząc tyle, ile naprawdę potrzebujesz, zaoszczędzisz!
Produkty sezonowe
Produkty sezonowe są świeższe, smaczniejsze i bardziej pożywne niż żywność spożywana poza sezonem. Kupowanie lokalnie produkowanej żywności, która nie wymaga transportu na duże odległości, wpisuje się w filozofię zrównoważonego stylu życia. Twoje pieniądze trafiają do lokalnych producentów. W ten sposób wspierasz swoją społeczność, przyczyniając się do utrzymania różnorodności.
Poza sezonem lepiej wybierać produkty suszone lub mrożone - bardziej zrównoważone niż produkty uprawiane w ogrzewanych szklarniach lub wysyłane z odległych miejsc (najgorszy dla środowiska jest transport lotniczy).
Codziennie powinniśmy dbać o swoje zdrowie i kondycję całej Ziemi. Nawet drobne zmiany mają znaczenie, więc nie czekaj dłużej i zastosuj powyższe wskazówki. Czujesz niedosyt? Nie przegap kolejnej edycji Beauty Edit pt. „Wellness zwraca uwagę na zrównoważony rozwój, część 2”.
Bibliografia
- National Geographics. Seria „Przyszłość żywności”. Co jedzą ludzie na świecie? https://www.nationalgeographic.com/what-the-world-eats/. 2011
- Willet W i in. Żywność w antropocenie: Komisja EAT-Lancet ds. zdrowej diety ze zrównoważonych systemów żywnościowych. The Lancet. 2019
- Poore J, Nemecek T. Zmniejszanie wpływu żywności na środowisko przez producentów i konsumentów. Science. 2018
- Stan świata. Stan wyżywienia i rolnictwa. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. 2019
