Dobowy, czyli jaki?
Czasami rano nie możesz otworzyć oczu; z kolei w inne dni nie możesz zasnąć nawet po bardzo męczącym dniu. Cykl czuwania i snu jest uzależniony od naszego rytmu dobowego, czyli wewnętrznego zegara, który reguluje przeróżne funkcje organizmu. Rytm dobowy wpływa na wszystko, od produkcji hormonów przez nawyki żywieniowe i metabolizm po temperaturę ciała. Jeśli nie możemy zasnąć pomimo zmęczenia, może to oznaczać, że coś zaburzyło nasz rytm dobowy i wytwarzanie melatoniny – hormonu snu, który odpowiada za uczucie senności.
Co zaburza nasz rytm dobowy?
Wpatrywanie się w ekran smartfonu przez cały wieczór lub zasypianie przed telewizorem to duży błąd. Nasze organizmy to inteligentne mechanizmy zaprojektowane według 24-godzinnego cyklu związanego z obrotem Ziemi wokół swojej osi. W danych czasach, gdy nie było oświetlenia elektrycznego, ludzie chodzili spać o zmroku i wstawali o świcie. Teraz, gdy możemy korzystać ze sztucznego oświetlenia przez całą noc, mechanizm rozpoznawania, że czas już odpocząć, jest zaburzony, ponieważ nie ma wskazówki w postaci zapadnięcia ciemności.
Jak wpływa to na zdrowie?
Wystawienie na sztuczne oświetlenie i nieregularne pory snu-pobudki wiążą się z chorobami przewlekłymi typu otyłość i schorzenia serca, jak również rozdrażnieniem, niepokojem i spadkiem efektywności nauki i zapamiętywania informacji.
Co więcej, powszechnie wiadomo, że mieszkańcy krajów, których zimą jest mało światła słonecznego, częściej zapadają na depresje. Na szczęście, można zapobiec wielu tym problemom zdrowotnym, ponieważ są powiązane ze stylem życia.
Co możemy zrobić?
• Chodzić spać codziennie wieczorem o tej samej porze. Wyrabia to nawyk (nasze ciała uwielbiają nawyki!) i pomaga zorientować się, kiedy przychodzi pora na sen.
• Nie korzystać z urządzeń elektronicznych na kilka godzin przez położeniem się do łóżka. Jeśli naprawdę musimy wpatrywać się w ekrany po zmroku, możemy zainstalować w urządzeniach filtry blokujące niebieskie światło lub zakładać okulary je blokujące, ponieważ światło to hamuje wydzielanie się melatoniny.
• Spędzać więcej czasu na zewnątrz, by organizm mógł zsynchronizować się ze słońcem.
• Oglądać wschody i zachody słońca. To zalecenie może być trudne do wykonania, ale warto próbować, bo przynosi ogromne korzyści. Podziwianie wschodów i zachodów jest nie tylko magicznym i kojącym przeżyciem, ale także pomaga zresetować nasz wewnętrzny zegar.
